Ο χρόνος προϋπηρεσίας των μισθωτών Βασ. Γαμβρούδη, τ. Δ/ντή Υπ. Εργασίας Διάγραμμα περιεχομένων Γενικά Η έννοια της προϋπηρεσίας κατά την ΕΓΣΣΕ Έκδοση, Τρόπος, Χρόνος κατάθεσης κ.λπ. Πιστοποιητικά εργασίας προηγούμενων εργοδοτών Απόλυση και υπολογισμός χρόνου προϋπηρεσίας Παράλειψη αναγνωρίσεως πιστοποιητικού Μερική απασχόληση και προϋπηρεσία Δημόσιοι Υπάλληλοι Προϋπηρεσία στην αλλοδαπή Τα επιδόματα προϋπηρεσίας Υπόδειγμα πιστοποιητικού Γενικά Ως προϋπηρεσία, για χρήση οποιουδήποτε λόγου, όπως π.χ. χορήγηση χρονοεπιδόματος τριετιών, πολυετιών, απόδειξη απασχόλησης κ.λπ. νοείται η παρασχεθείσα με σχέση εξαρτημένης εργασίας και όχι οποιαδήποτε άλλη απασχόληση. Δεν αποτελεί προϋπηρεσία η απασχόληση προσώπου σε οποιαδήποτε επιχείρηση ή εκμετάλλευση χωρίς να υφίσταται σύμβαση εργασίας και η από αυτή δέσμευση, αλλά η εργασία παρέχεται για ικανοποίηση ιδίων σκοπών του προσώπου. Έτσι δεν αποτελεί προϋπηρεσία η οικειοθελής απασχόληση κάποιου προς απόκτηση εμπειρίας συγγενών ή φίλων κ.λπ. και τούτο διότι στη δεύτερη περίπτωση ο απασχολούμενος δεν υπόκειται στους περιορισμούς και δεσμεύσεις που απορρέουν από την εργασιακή σύμβαση, ώστε να κριθεί εάν αυτός είναι ικανός να τους ανεχθεί και να τους αντιμετωπίσει και κατά συνέπεια δεν συντρέχει στο πρόσωπό του το ουσιαστικό προσόν ότι αυτός έχει εργασθεί και αλλού από το οποίο τεκμαίρονται η ικανότητά του για προσαρμογή σε δεσμευτικές συνθήκες εργασίας και η προσήκουσα παροχή αυτής. Δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που να καθορίζει τα της προϋπηρεσίας. Η νομολογία των δικαστηρίων με σωρεία αποφάσεών της καθόρισε το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα πρέπει να αναζητείται το είδος της προς αναγνώριση προϋπηρεσίας (ομότιμα - συναφή καθήκοντα) ο χρόνος, ο τρόπος κ.λπ. Δικαιολογητικός λόγος της προσμετρήσεως της προϋπηρεσίας είναι η επιβαλλόμενη ιδιαίτερη μισθολογική μεταχείριση των με προϋπηρεσία μισθωτών, ως εκ της μεγαλυτέρας, λόγω της εμπειρίας τους, αποδόσεως αυτών, επ' ωφελεία του εργοδότου τους. Όσον αφορά τα της αναγνωρίσεως προϋπηρεσίας και την είσπραξη εισφορών, προκειμένου για συνταξιοδότηση, λόγω της ασφαλίσεως, αυτό ρυθμίζεται από τη νομοθεσία που διέπει κάθε ασφαλιστικό οργανισμό. Ως χρόνος υπηρεσίας θεωρείται η τελευταία στον ίδιο εργοδότη συνεχής υπηρεσία. Συνυπολογίζεται ο χρόνος στράτευσης, βάσει του άρθρου 8 του ν. 2054/1952. Ακόμη και ο χρόνος που εργάσθηκε στην ίδια επιχείρηση αλλά με άλλο εργοδότη. Ο χρόνος της στρατεύσεως θεωρείται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον εργοδότη στον οποίο υπηρετούσαν προ της στρατεύσεως και μάλιστα ανεξάρτητα εάν ο αποστρατευθείς μισθωτός επανήλθε ή όχι στην εργασία. Τυχόν συμφωνία μεταξύ εργοδότη ότι θα υπολογισθεί και άλλη προηγούμενη υπηρεσία σε άλλον εργοδότη είναι νόμιμη (Α.Π. 1472/98 - Α.Π. 685/2000). Κατά γενική αρχή του εργατικού δικαίου που απορρέει από νόμους κ.λπ. για να αναγνωρισθεί η προϋπηρεσία των μισθωτών, προκειμένου να κάνουν χρήση τριετιών κ.λπ., η προϋπηρεσία σε άλλον εργοδότη πρέπει να είναι ομοειδής ή συναφής με τα καθήκοντα που ασκεί στην επιχείρηση. Είναι δυνατόν όμως από ρυθμίσεις συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων, κανονισμών εργασίας να προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης ως χρόνου προϋπηρεσίας και οι διανυθείσες με άλλες ειδικότητες που δεν είναι ομοειδείς και συναφείς. Η έννοια της προϋπηρεσίας κατά την ΕΓΣΣΕ - σ.σ.ε. - κανονισμούς εργασίας Το εάν υπολογισθεί ή όχι ο χρόνος προϋπηρεσίας ενός μισθωτού, προκειμένου να προσμετρηθεί αυτή για τη χορήγηση τριετιών - πολυετιών κ.λπ. εξαρτάται, εκτός από πιο πάνω γενικές αρχές και τα νομολογιακά δεδομένα και από το περιεχόμενο των περί προϋπηρεσίας διατάξεων της σ.σ.ε. ή δ.α. στην οποία υπάγεται ο συγκεκριμένος μισθωτός, ή του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας της επιχείρησης στην οποία απασχολείται αυτός. Κατά κανόνα λαμβάνεται υπ' όψη η προϋπηρεσία σε άλλον εργοδότη η οποία διανύθηκε με σχέση εξαρτημένης εργασίας. Η Δ.Α. 1/1982 (ΕΑΕΔ 1982 σελ. 144) η οποία επέχει θέση Εθνικής Γενικής Σ.Σ.Ε. στο άρθρο 5 προβλέπει τα εξής: "... ως προϋπηρεσία για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων θεωρείται αυτή που διανύθηκε σε οποιοδήποτε εργοδότη για μεν τους υπαλλήλους μετά τη συμπλήρωση του 19ου έτους της ηλικίας τους, σε θέση και ειδικότερα παρεμφερή και ανάλογη με αυτή που κατέχουν, για δε τους εργατοτεχνίτες μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας με οποιαδήποτε ιδιότητα." Επομένως εάν για έναν εργαζόμενο δεν προβλέπεται τίποτε περί προϋπηρεσίας στην οικεία του ρύθμιση αυτόματα έχει εφαρμογή και γι' αυτόν ο όρος αυτός της Εθνικής Γενικής σ.σ.ε. Με την πάροδο του χρόνου οι οικείες ρυθμίσεις των μισθωτών (σ.σ.ε. - δ.α.) περιλαμβάνουν όρους για την προϋπηρεσία προσαρμοσμένους με τα δεδομένα της νομολογιακής κατεύθυνσης των δικαστηρίων, τα οποία δέχονται ότι η προϋπηρεσία που αναγνωρίζεται θα πρέπει να είναι σε καθήκοντα ομότιμα και συναφή με αυτά που παρέχει. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ρυθμίσεις των όρων εργασίας του προσωπικού φαρμακείων (Δ.Α. 47/81), Λογιστών (Δ.Α. 24-25/2000), Εμπορικών Επιχειρήσεων (Δ.Α. 51/2004) κ.λπ. που προβλέπουν τον όρο αυτόν. Δεν αποκλείεται η δυνατότητα σε μια ρύθμιση να περιλαμβάνονται και ευνοϊκότεροι όροι για την αναγνώριση της προϋπηρεσίας όπως π.χ. ότι λαμβάνεται υπόψη η διανυθείσα με οποιαδήποτε ειδικότητα, χωρίς δηλαδή να είναι τα καθήκοντα συναφή ή ομότιμα. Όπως δέχονται τα δικαστήρια ομότιμα καθήκοντα θεωρούνται εκείνα που είναι ίσου ή του ίδιου βαθμού δηλαδή της ίδιας αξίας με εκείνα που ο μισθωτός ασκεί τώρα, εκείνα δηλαδή που τα διακρίνει ομοιότητα και ισότητα ως προς τις ηθικές ή υλικές απολαυές. Συναφή καθήκοντα θεωρούνται τα παρεμφερή ή παρόμοια με εκείνα που ασκεί τώρα ο μισθωτός. Τα επιδόματα που προκύπτουν από την προϋπηρεσία υπολογίζονται επί του νομίμου μισθού ή του ημερομισθίου που προβλέπεται από κάθε ρύθμιση και όχι επί των καταβαλλομένων αποδοχών, οι οποίες συνήθως είναι υψηλότερες, εκτός εάν έχει συμφωνηθεί το αντίθετο. Τα επιδόματα αυτά μπορούν να συμψηφισθούν με τις τυχόν καταβαλλόμενες υπέρτερες αποδοχές. Έκδοση - Τρόπος - Χρόνος κατάθεσης κ.λπ. πιστοποιητικών εργασίας Με βάση τη συγκεκριμένη απασχόληση του μισθωτού στον εργοδότη πιστοποιητικό εργασίας είναι η έγγραφη βεβαίωση του τελευταίου από την οποία να προκύπτει ο χρόνος απασχόλησης του μισθωτού, το είδος της εργασίας και προαιρετικά όταν ζητηθεί το ήθος, η δράση και οι ικανότητές του. Ο ν. 2112/20 και το Β.Δ. 16/18.7.20 προβλέπουν ότι κατά τη λύση της εργασιακής συμβάσεως ο μισθωτός δικαιούται να ζητήσει από τον εργοδότη πιστοποιητικό περί του είδους και διαρκείας της εργασίας του. Μόνο αν διατυπωθεί αίτημα υποχρεούται ο εργοδότης να περιλάβει χαρακτηρισμούς περί που ποιού και της διαγωγής του μισθωτού. Αν ειδικοί λόγοι επιβάλλουν αυτό δεν αποκλείεται το δικαίωμά τους να ζητήσουν τη χορήγηση αυτού του πιστοποιητικού μεσούσης της εργασιακής σχέσεως. Σύμφωνα με την αριθ. 512/77 απόφαση του Αρείου Πάγου εάν απαιτηθεί να εκδοθεί πιστοποιητικό αναλυτικής περιγραφής συμπεριλαμβάνοντας ποιότητα εργασίας, ήθος, διαγωγή κ.λπ. τότε ο εργοδότης οφείλει να αναγράψει όλη την αλήθεια, αφού λάβει υπ' όψη του όχι μεμονωμένες χρονικές περιόδους, που ο μισθωτός υπήρξε καλός ή κακός, αλλά το συνολικό χρόνο που ο μισθωτός απασχολήθηκε και να περιγράφει την ποιότητα εργασίας του, τη διαγωγή του κ.λπ. κατά μέσο όρο. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει αυτό το πιστοποιητικό χωρίς να έχει δικαίωμα να ερευνήσει το σκοπό ή το λόγο για τον οποίο ζητείται η έκδοσή του. Από τη διατύπωση του νόμου "ο εργοδότης οφείλει να εκδώσει" αλλά και του ΑΚ ότι "ο εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει" προκύπτει ευθέως ότι σε καμιά περίπτωση ο εργοδότης δεν μπορεί να αρνηθεί την έκδοση του πιστοποιητικού αυτού που ζητήθηκε. Όπως δέχονται και τα δικαστήρια όταν ο εργοδότης αρνείται να χορηγήσει πιστοποιητικό εργασίας ή προκύπτει διαφορά σχετικά με την έκδοση ελλιπούς ή ανακριβούς πιστοποιητικού ο εργαζόμενος δικαιούται να προσφύγει με αγωγή στα δικαστήρια και να ζητήσει την έκδοση ή τη διόρθωση. Το δικαστήριο βάσει των στοιχείων που θα προσκομισθούν υποχρεώνει τον εργοδότη να χορηγήσει το πιστοποιητικό και καθορίζει συγχρόνως και το περιεχόμενό του. Η απόφαση ενέχει καταδίκη του εργοδότη. Από της τελεσιδικίας της αποφάσεως θεωρείται ότι εκδόθηκε το πιστοποιητικό με περιεχόμενο όσα αναγράφονται στο διατακτικό της αποφάσεως. Το περιεχόμενο του πιστοποιητικού εργασίας πρέπει να είναι αληθές, ακριβές, σαφές και αντικειμενικό, να ανταποκρίνεται δηλαδή στην κρίση υγιώς σκεπτομένων ανθρώπων. Το πιστοποιητικό εργασίας πρέπει να αποδίδει σωστά και συνολικά την υπηρεσιακή εικόνα του μισθωτού. Η έκδοση και η απόκτηση για τον εργαζόμενο του πιστοποιητικού εργασίας έχει μεγάλη σημασία γι' αυτόν γιατί αποβλέπει στην προστασία του και στην διεκδίκηση των δικαιωμάτων του στην μελλοντική του πορεία σε άλλους χώρους εργασίας και εργοδότες. Με το πιστοποιητικό εργασίας διευκολύνεται ο εργαζόμενος για την διεκδίκηση τριετιών, πολυετίας αλλά και για την αναζήτηση παρόμοιας θέσης, λόγω της εμπειρίας του στο αντικείμενο που δραστηριοποιήθηκε. Όπως τονίστηκε πιο πάνω η έκδοση του πιστοποιητικού εργασίας ζητήθηκε από τον μισθωτό, στις συνηθέστερες των περιπτώσεων, με τη λήξη του εργασιακού δεσμού χωρίς αυτό όμως να αποκλείει το δικαίωμα του εργαζομένου να ζητήσει αυτό και κατά τη διάρκεια αυτού, προκειμένου π.χ. να το χρησιμοποιήσει για έκδοση κάποιας άδειας, πτυχίου κ.λπ. Ο εργοδότης δηλαδή υποχρεούται στη χορήγηση και κατά τη διάρκεια της συμβάσεως, εάν δι' αυτού πρόκειται να διευκολυνθεί ο μισθωτός στην επαγγελματική του σταδιοδρομία. Η έκδοση του πιστοποιητικού πρέπει να ζητείται εντός ευλόγου χρόνου. Αποδυνάμωση δικαιώματος όταν ο εργοδότης δεν διαθέτει τα σχετικά στοιχεία, λόγω παρόδου μεγάλου χρόνου. Ακόμη και οι κληρονόμοι εκλιπόντος εργοδότου υποχρεούνται όπως χορηγήσουν πιστοποιητικό, εφ' όσον μπορούν να αντλήσουν σχετικές πληροφορίες από το λοιπό προσωπικό. Η αξίωση του μισθωτού για έκδοση πιστοποιητικού εργασίας δεν υπόκειται σε παραγραφή αφού από τις σχετικές διατάξεις δεν τίθεται προθεσμία. Πιστοποιητικά εργασίας προηγούμενων εργοδοτών Το πιστοποιητικό εργασίας προηγουμένων εργοδοτών, το πιστοποιητικό δηλαδή της προϋπηρεσίας, είναι απαραίτητο στον εργαζόμενο προκειμένου να το χρησιμοποιήσει στους μετέπειτα εργοδότες για αναπροσαρμογή μισθών, επιδομάτων κ.λπ. Το πιστοποιητικό αυτό της προϋπηρεσίας αποδεικνύεται με πιστοποιητικό προηγουμένων εργοδοτών οι οποίοι υποχρεούνται στη χορήγηση των επιδομάτων εντός τριών (3) μηνών από της υποβολής της σχετικής αιτήσεως. Στην περίπτωση μη υποβολής πιστοποιητικού εντός της πιο πάνω τασσόμενης τρίμηνης προθεσμίας από της προσλήψεως των ενδιαφερομένων η αναπροσαρμογή των μισθών τους θα γίνεται μόνο από την ημέρα υποβολής αυτών στον εργοδότη (Εφετ. Θεσ/κης 1050/97 - ΕΑΕΔ 1998 σελ. 495). Η τασσόμενη αυτή βραχεία προθεσμία ρύθμισης του ζητήματος της ύπαρξης ή όχι προϋπηρεσίας των μισθωτών αποβλέπει αφ' ενός στο να αποφευχθούν διενέξεις ως προς το ύψος των οφειλομένων από τον εργοδότη αποδοχών, αφ' ετέρου δε στο να αποφευχθούν επίσης δυσάρεστες γι' αυτόν εκπλήξεις από την εκ των υστέρων επίκληση του μισθωτού τυχόν προϋπηρεσίας, με όλες τις συνέπειες. Η προθεσμία αυτή δεν είναι ανατρεπτική. Αν ο μισθωτός δεν γνωστοποιήσει την προϋπηρεσία του, ούτε αυτή περιήλθε σε γνώση του εργοδότη με οποιονδήποτε τρόπο, ο τελευταίος δεν οφείλει αυξημένες αποδοχές δηλαδή επίδομα προϋπηρεσίας (τριετίες κ.λπ.). Όπως τονίστηκε η προϋπηρεσία των εργαζομένων σε προηγούμενους εργοδότες αποδεικνύεται με πιστοποιητικό των εργοδοτών. Δεν αρκεί η απλή γνωστοποίηση ή ανακοίνωση της προϋπηρεσίας στο νέο εργοδότη, αλλά απαιτείται η κατάθεση των σχετικών αποδεικτικών εγγράφων. Ο τρόπος αυτός αποδείξεως της προϋπηρεσίας δεν έχει πεδίο εφαρμογής όταν η γνώση της προϋπηρεσίας ομολογείται από τον εργοδότη ενώπιον των δικαστηρίων (Α.Π. 213/15). Απόδειξη προϋπηρεσίας αποτελούν και τα ασφαλιστικά βιβλιάρια. Από τα βιβλιάρια δεν προκύπτει όμως η ειδικότητα. Απόλυση και υπολογισμός χρόνου προϋπηρεσίας Όπως δέχεται και ο Άρειος Πάγος με την αριθ. 861/15 απόφασή του με την ατομική σύμβαση εργασίας μπορεί να συμφωνηθεί ότι σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεως από τον εργοδότη, για τον υπολογισμό της αποζημίωσης, θα συνυπολογίζεται και ο χρόνος υπηρεσίας σε άλλους εργοδότες. Παράλειψη αναγνωρίσεως πιστοποιητικού προϋπηρεσίας Ο Άρειος Πάγος με την αριθ. 4/2010 απόφασή του έκρινε ότι η μη εκπλήρωση από τον εργοδότη της κανονιστικής υποχρέωσης προσμέτρησης του χρόνου προϋπηρεσίας ή του χρόνου μαθητείας του εργαζομένου για την προαγωγή του, συνιστά όχι αδικοπραξία αλλά αθέτηση συμβατικής υποχρεώσεως που πηγάζει από την ατομική σύμβαση εργασίας και διαμορφώνεται με βάση συγκεκριμένες προϋποθέσεις που τίθενται από τον νόμο. Μερική απασχόληση και προϋπηρεσία Η προϋπηρεσία που έχει πραγματοποιηθεί με μειωμένο ωράριο ημερήσιο δεν λαμβάνεται υπ' όψη ως πλήρη ημέρα απασχόλησης αλλά λαμβάνεται υπόψη η αναλογία της μειωμένης απασχόλησης προς το ωράριο το οποίο ισχύει για τον εργαζόμενο από τη ρύθμιση που τον διέπει (σ.σ.ε. - δ.α. κ.λπ.). Αυτό δέχεται και το Υπουργείο Εργασίας με το αριθ. 13596/86 έγγραφό του. Σχετική είναι και η αριθ. 793/70 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους το οποίο δέχεται ότι λαμβάνεται υπόψη κατά την ποσοστιαία αναλογία της μειωμένης απασχόλησης προς το νόμιμο ωράριο. Δημόσιοι υπάλληλοι - ΝΠΔΔ - ΟΤΑ Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 4α του Ν. 4354/15 (ΕΑΕΔ 2016 σελ. 114) οι μόνιμοι και δόκιμοι πολιτικοί Δημόσιοι υπάλληλοι καθώς και οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου του Δημοσίου, ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, ΝΠΙΔ που ανήκουν στο κράτος αναγνωρίζουν την προϋπηρεσία τους. Ως προϋπηρεσία που αναγνωρίζεται για την εξέλιξη των υπαλλήλων λαμβάνεται η υπηρεσία που προσφέρεται σε φορείς της παρ. 1 του άρθ. 7 του ν. 4354/15 των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σχέση εξαρτημένης εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αναγνώριση είναι να μην έχουν χρησιμοποιηθεί για τη χορήγηση καμίας άλλης οικονομικής παροχής ή αναγνώρισης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Η αναγνώριση της προϋπηρεσίας πραγματοποιείται με απόφαση του υπηρεσιακού συμβουλίου και τα οικονομικά αποτελέσματα ισχύουν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης και όλων των απαραίτητων δικαιολογητικών. Προϋπηρεσία στην αλλοδαπή Η προϋπηρεσία για εργασία σε εργοδότη του εξωτερικού λαμβάνεται υπ' όψη αυτή αρκεί να αποδεικνύεται από αντίστοιχα πιστοποιητικά νομίμως αποδεικνυόμενα. Στην περίπτωση που στις σχετικές ρυθμίσεις δεν γίνεται διάκριση μεταξύ προϋπηρεσίας στην ημεδαπή και προϋπηρεσίας στην αλλοδαπή, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η προϋπηρεσία που διανύθηκε στην αλλοδαπή, για τον καθορισμό των αποδοχών του εργαζομένου, δεδομένου ότι δικαιολογητικός λόγος αναγνωρίσεως της προϋπηρεσίας είναι η βελτίωση των αποδοχών του μισθωτού, λόγω της πείρας που αποκομίζει από την πολυετή υπηρεσία και της καλύτερης επαγγελματικής του καταρτίσεως. Αυτό δέχεται και το Υπ. Εργασίας με τα αριθ. 16582/89 και 10572/96 έγγραφά του. Σχετικές είναι οι εξής αποφάσεις των δικαστηρίων: Πρωτ. Αθην. 2934/79 και 4981/78 - Εφετ. Αθην. 774/79 - Α.Π. 159/80 - Α.Π. 332/90. Τα επιδόματα προϋπηρεσίας Μετά τον εφαρμοστικό νόμο του μνημονίου ΙΙ 4093/12 σχετικά με το ποιά ισχύουν, τι ισχύει κατά τη διάρκεια της μετενέργειας, πότε επέρχεται πάγωμα αυτών, συνέπειες κ.λπ. βλέπε μελέτη κ. Αποστ. Μετζητάκου με τον τίτλο: Οι "οβίδιες μεταμορφώσεις" των επιδομάτων προϋπηρεσίας (ωρίμανσης) και η πιθανή εξέλιξή τους (ΕΑΕΔ 2014 σελ. 417). Υπόδειγμα Πιστοποιητικού Εργασίας Ο κατωτέρω αναφερόμενος ......................... εργοδότης, διατηρών επιχείρηση με την επωνυμία ......................... με έδρα ......................... οδός .............. Βεβαιώνω Ότι ο ......................... ΑΜ ............ προσέφερε εξαρτημένη εργασία στην επιχείρησή μας με την ειδικότητα του ......................... από .......... μέχρι ........... Κατά το χρόνο της εργασίας του επέδειξε ήθος και διαγωγή εξαίρετο, ανταποκρινόμενος πλήρως στα καθήκοντά του. Ημερομηνία Σφραγίδα Ο Εργοδότης
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
