ΟΑΕΕ - Προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μετά το Ν. 4336/2015 Αρχοντής Καμπάνταης, τ. Δ/ντής Υπ. Εργασίας Μετά την έκδοση του Ν. 4336/2015, τις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις (Υ.Α.) και Εγκυκλίους, επήλθαν σημαντικές αλλαγές, βάσει των οποίων τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων σε Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, οι οποίοι μέχρι και την 18.8.2015 δεν είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα αυξάνονται σταδιακά από 19.8.2015 και εφεξής, όπως αυτά αποτυπώνονται σε πίνακες, που ορίζουν έτη και μήνες (βλέπε ΕΑΕΔ 2015 σελ. 821, 986, 1011, 1118 και ΕΑΕΔ 2016 σελ. 58, 166, 179, 258), ως κατωτέρω: Με τις διατάξεις του Ν. 4336/2015 (άρθρο 2 παργ. Ε Υποπαργ. Ε3) α) θεσπίζονται μεταβολές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών φορέων αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοιν. Αλληλεγγύης β) θεσπίζεται ηλιακό όριο για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος γονέων, συζύγων, αδελφών αναπήρων και γ) επιβάλλεται επιπλέον ποσοστό μείωσης στις περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, όπου αυτές προβλέπονται για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ. Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά μέχρι και την έναρξη ισχύος του Ν. 4336/2015 (18.8.2015) δεν θίγονται και μπορούν να ασκηθούν οποτεδήποτε, ανεξάρτητα από την ημερομηνία διακοπής του επαγγέλματος. Θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει α) τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και β) το όριο ηλικίας που ορίζεται, όπως αυτά απαιτούνται για τη συνταξιοδότησή του (χρόνος ασφάλισης και ηλικίας). 1. Συνταξιοδότηση λόγω γήρατος με 35ετία και πλέον Α) Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι ως και την 18.8.2015 με τις προγενέστερες του Ν. 4336/2015 διατάξεις (Ν. 3863/2010, Ν. 4093/2012) είχαν συμπληρώσει τις νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, ήτοι ηλικία 60 ετών και έτη ασφάλισης 35 το 2010, 36 το 2011 και 37 το 2012, επειδή θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορούν να το ασκήσουν οποτεδήποτε, χωρίς να επηρεάζονται από την αύξηση του ορίου ηλικίας του Ν. 4336/2015. Βέβαια η ηλικία των 60 ετών θεωρείται συμπληρωμένη ως και την 18.8.2015 για όσους γεννήθηκαν ως και την 19.8.1955. Β) Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι είχαν συμπληρώσει τα έτη ασφάλισης (35 έτη 2010, 36 έτη 2011, 37 έτη 2012), όμως μέχρι 18.8.2015 δεν είχαν συμπληρώσει την ηλικία των 60 ετών, έχουν σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας με καταληκτικό όριο αυτό των 62 ετών και θα συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση της ηλικίας που προβλέπεται κατά το έτος συμπλήρωσης ηλικίας 60 ετών, όπως ο κατωτέρω πίνακας: Έτος συμπλήρωσης του 60ου 2015 από 19.8.2015 και μετά 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Ηλικία συνταξιοδότησης 60 ετών & 3 μηνών 60 ετών & 6 μηνών 60 ετών & 9 μηνών 61 ετών 61 ετών & 3 μηνών 61 ετών & 6 μηνών 61 ετών & 9 μηνών 62 ετών Γ) Οι ασφαλισμένοι, οι οποίοι δεν είχαν συμπληρώσει 35 έτη συντάξιμο χρόνο μέχρι και την 31.12.2012, έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας και συντάξιμο χρόνο ασφάλισης σαράντα (40) ετών. Βάσει των ανωτέρω ασφαλισμένος που είχε 35ετία το έτος 2010 και συμπληρώνει ηλικία 60 ετών το 2018, θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση ηλικίας 61 ετών με τα 35 έτη ασφάλισης μέχρι το 2010. Με 35ετία το 2011 και συνολικό συντάξιμο χρόνο 36 ετών, που συμπληρώνει ηλικία 60 ετών το 2021, θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση ηλικίας 61 ετών και 9 μηνών και 36 έτη ασφάλισης. Με 35ετία το 2012 και συνολικό συντάξιμο χρόνο 37 ετών, που συμπληρώνει ηλικία 60 ετών το 2022, θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τη συμπλήρωση ηλικίας 62 ετών και 37 έτη ασφάλισης. Όσοι δεν είχαν συμπληρωμένη 35ετία μέχρι 31.12.2012 θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα σε ηλικία 62 ετών και συντάξιμο χρόνο 40 ετών. 2. Συνταξιοδότηση λόγω γήρατος με 15ετία (ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις) Τόσο με τις διατάξεις του Ν. 4093/2012 όσο και με τις νέίες του Ν. 4336/2015 από 1.1.2013 και εφεξής οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη σε ηλικία 67 ετών και 15 έτη συντάξιμο χρόνο. Εάν μέχρι 31.12.2012 ήταν ηλικίας 65 ετών με 15ετή συντάξιμο χρόνο, είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα βάσει Ν. 3863/2010 και Ν. 4093/2012 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε και μετά την 1.1.2013. Μειωμένη σύνταξη δικαιούνται μόνο οι νέοι ασφαλισμένοι (από 1.1.1993 και μετέπειτα) με τη συμπλήρωση ηλικίας 62 ετών και 15ετή συντάξιμο χρόνο από τον οποίο 2 1/2 έτη την τελευταία 5ετία πριν την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. 3. Δεύτερη Σύνταξη Τόσο με τις διατάξεις του Ν. 4336/2015 όσο και με τις προγενέστερες (Ν. 4093/2012 κ.λπ.) για τη θεμελίωση δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος απαιτούνται α) για πλήρη σύνταξη ηλικία 67 ετών και 20ετής συντάξιμος χρόνος και β) για μειωμένη κατά 50% σύνταξη ηλικία 67 ετών και 16ετής συντάξιμος χρόνος. Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη περιπτώσεις ταυτόχρονης θεμελίωσης δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, ήτοι υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης, θεμελιωμένου συνταξιοδοτικού δικαιώματος σε έξι (6) μήνες, από την έναρξη συνταξιοδότησης από τον πρώτο ασφαλιστικό φορέα. 4. Συνταξιοδότηση λόγω γήρατος γονέων-συζύγων-αδελφών αναπήρων Με τις προγενέστερες του Ν. 4336/2015 διατάξεις δεν προβλέπονταν όριο ηλικίας για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ήδη με το Ν. 4336/2015 καθιερώνεται ηλικιακό όριο που αρχίζει από το 55ο με σταδιακή αύξηση του ως τη συμπλήρωση του 62ου, όπως ο κατωτέρω Πίνακας, για όσους ασφαλισμένους δεν έχουν μέχρι 18.8.2015 συντάξιμο χρόνο 25 έτη, που συνεχίζει να παραμένει (25 έτη) και μετά την 18.8.2015. Έτος συμπλήρωσης 25ετίας 2015 από 19.8.2015 και μετά 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Ηλικία συνταξιοδότησης 55 ετών & 11 μηνών 56 ετών & 9 μηνών 57 ετών & 8 μηνών 58 ετών & 6 μηνών 59 ετών & 5 μηνών 60 ετών & 3 μηνών 61 ετών & 2 μηνών 62 ετών Βάσει των ανωτέρω ασφαλισμένος με 25ετή συντάξιμο χρόνο από 19/8 έως 31.12.2015, θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος ως γονέας ανάπηρου παιδιού με τη συμπλήρωση ηλικίας 55 ετών και 11 μηνών, εφόσον ο άλλος γονέας έχει χρόνο ασφάλισης άνω 8ετίας (2.400 Η.Α. τουλάχιστον). Εάν ο άλλος γονέας έχει χρόνο ασφάλισης μικρότερο της 8ετίας, η σύνταξη θα απονεμηθεί από τον επόμενο μήνα συμπλήρωσης της 8ετίας, χωρίς μεταβολή των προϋποθέσεων ηλικίας 55 ετών και 11 μηνών και συντάξιμου χρόνου 25ετίας. Ασφαλισμένος με 25ετή συντάξιμο χρόνο το έτος 2022, θα θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα λόγω γήρατος ως σύζυγος αναπήρου με τη συμπλήρωση του 62ου έτους ηλικίας ακόμη και μετά το 2022, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις. 5. Συνταξιοδότηση λόγω γήρατος βάσει διατάξεων Ν. 612/1977 Οι ασφαλισμένοι πάσχοντες από τις παθήσεις που αναφέρονται ρητά στις διατάξεις του Ν. 612/1977. όπως επεκτάθηκαν και ισχύουν σήμερα (βλέπε ΕΑΕΔ 2015 σελίδες 1118 ως 1122 Υ.Α. Φ 11321/οικ. 47523/1570/23.10.2015 άρθρο 3 παργ. Β), εξακολουθούν να συνταξιοδοτούνται χωρίς όριο ηλικίας με 15ετή συντάξιμο χρόνο. 6. Συνταξιοδότηση μητέρων ή χήρων πατέρων ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών, Νέων ασφαλισμένων (ασφάλιση από 1.1.2013 και μετέπειτα) Στις ρυθμίσεις του Ν. 4336/2015 (Υποπαργ. Ε3) για σταδιακή αύξηση ορίου ηλικίας δεν εμπίπτουν οι Νέοι ασφαλισμένοι/ες, οι οποίοι ζητούν σύνταξη ως μητέρες ή χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών. Συνεπώς οι προβλεπόμενες από το Ν. 2084/1992 (άρθρο 24 παργ. 6) προϋποθέσεις διατηρούνται. Ήτοι α) Πλήρη σύνταξη ηλικία 55 ετών και 20ετής συντάξιμος χρόνος και β) μειωμένη σύνταξη ηλικία 50 ετών και 20ετής συντάξιμος χρόνος. 7. Γυναίκες ασφαλισμένες του TANTΠ και του πρώην ΤΣΑ - Μητέρες ανήλικων τέκνων του ΤΑΝΤΠ Οι γυναίκες α) Ασφαλισμένες του Τομέα Ασφάλισης Ναυτικών Τουριστικών Πρακτόρων (ΤΑΝΤΠ) και ο προερχόμενος από το πρώην ΤΣΑ που έχουν επιλέξει να συνταξιοδοτηθούν με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην ταμείου και β) μητέρες ανήλικων παιδιών, του ΤΑΝΤΠ που ασφαλίστηκαν μέχρι 31.5.1986 και θεμελίωσαν δικαίωμα μετά την 1.1.1998, εφόσον με τις προγενέστερες του Ν. 4336/2015 διατάξεις προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης, για συνταξιοδοτικό δικαίωμα, μικρότερος της 35ετίας και δεν θεμελίωσαν μέχρι 18.8.2015 συνταξιοδοτικό δικαίωμα, έχουν σταδιακή αύξηση του ορίου ηλικίας με τις διατάξεις του Ν. 4336/2015 και την Υ.Α. Φ 11321/47523/1570/26.10.2015 με καταληκτικό όριο το 67ο έτος (βλέπε Πίνακα 2 της Υ.Α. ΕΑΕΔ 2015 σελίδα 1118). Βάσει των ανωτέρω ασφαλισμένη του πρώην ΤΣΑ με 25 έτη ασφάλισης μέχρι 31.12.2010 εδικαιούντο σύνταξη με τη συμπλήρωση ηλικίας 60 ετών. Εάν όμως η ηλικία 60 ετών επέρχεται το έτος 2020, το νέο όριο ηλικίας της είναι 65 ετών και 3 μηνών (Πίν. 2 Υ.Α. ΕΑΕΔ 2015 σελ. 1118). Μητέρα ασφαλισμένη του ΤΑΝΤΠ με 25 έτη ασφάλισης ως 31.12.2012 εδικαιούντο σύνταξη με τη συμπλήρωση ηλικίας 58 ετών. Εάν όμως η ηλικία αυτή επέρχεται το 2018, το νέο όριο ηλικίας της είναι 62 των και 6 μηνών (Πίν. 2 της Υ.Α. ΕΑΕΔ 2015 σελ. 115). 8. Ασφαλισμένοι του πρώην ΤΑΠΕΑΠΙ Για τους ασφαλισμένους στην κύρια ασφάλιση του Ταμείου Πρόνοιας και Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Ιπποδρομιών (ΤΑΠΕΑΠΙ) αναβάτες και προπονητές, οι οποίοι συνταξιοδοτούνταν με 35ετία ή 25ετία εφόσον στερήθηκαν την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης με την προγενέστερη νομοθεσία. Με το Ν. 4336/2016, όσοι δεν είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και 18.8.2015, τίθεται ηλιακό κριτήριο από το 55ο έτος αυξανόμενο σταδιακά μέχρι το 62ο έτος, όπως ο Πίνακας 1 (βλέπε ανωτέρω παργ. 4... αναπήρων). Όσοι συνταξιοδοτούνταν πριν από το Ν. 4336/2015, με προϋποθέσεις πλην 35ετίας ή 25ετίας, χωρίς θεμελίωση δικαιώματος μέχρι και 18.8.2015, ακολουθούν τα όρια ηλικίας του πίνακα 2 (ΕΑΕΔ 2016 σελίδα 75). 9. Πρόσθετη Μείωση 10% στη Μειωμένη Σύνταξη Με τις διατάξεις του Ν. 4336/2015 (άρθρο 2 αρ. 3 υποπαργ. Ε3 της παρ. Ε) στη Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, από 19.8.2015 και μετέπειτα, ορίστηκε επιπλέον ποσοστό 10% μείωσης της σύνταξης, μέχρι τη συμπλήρωση του εκάστοτε ισχύοντος πλήρους ορίου ηλικίας, μετά τη συμπλήρωση του οποίου το ποσό σύνταξης που μειώθηκε (10%) και μόνο αυτό αποδίδεται στο συνταξιούχο. Το επιπλέον ποσοστό 10% μείωσης υπολογίζεται επί του ποσού της σύνταξης που προκύπτει μετά την οριζόμενη μείωση ποσοστού 1/200 για κάθε μήνα, που υπολείπεται από το απαιτούμενο κατά περίπτωση όριο ηλικίας, με ανώτατο όριο αυτό των 60 μηνών (1:200 = 0,005 μηνιαίως Χ 12 μήνες = 0,06 (6%) ετησίως Χ 5 = 0,3 (30%), ήτοι σύνολο για 60 μήνες ή 5 έτη ποσοστό μείωσης 30%. Σχετικό παράδειγμα: Ασφαλισμένος ηλικίας 62 ετών με 22 έτη ασφάλισης και νόμιμο ποσό πλήρους σύνταξης 500.00 ευρώ δικαιούται ποσό μειωμένης σύνταξης 315.00 ευρώ μέχρι τον προηγούμενο μήνα συμπλήρωσης ηλικίας 67 ετών (500.00 ευρώ μείον 30% = 350.00 ευρώ και 350.00 ευρώ μείον 10% = 315.00 ευρώ). Με τη συμπλήρωση ηλικίας 67 ετών δικαιούται σύνταξη ευρώ 350,00 (λόγω κατάργησης της μείωσης 10%). Εξαιρούνται από το επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% οι Νέοι ασφαλισμένοι μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία παιδιών. 10. Εφαρμογή διατάξεων Ν. 4336/15 στους φορείς Επικουρικής Ασφάλισης Ο Ν. 4336/2016 ισχύει για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης. Συνεπώς εφαρμόζεται και για τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του ΟΑΕΕ, ο οποίος έχει ενταχθεί από 1.9.2015 στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Ε.Τ.Ε.Α.).
ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου – Εργατικά – Εργατική νομοθεσία – Ασφαλιστική νομοθεσία – ΣΣΕ – Αποδοχές – Μισθός – Ημερομίσθιο – Επιδόματα – Συνταξιοδότηση – ΙΚΑ – ΕΑΕΔ Περιοδικό Εργατικού και Ασφαλιστικού Δικαίου
