ΤΟ ΕΡΓΟΣΗΜΟ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ, ΤΡΟΠΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ, ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΕΞΑΡΓΥΡΩΣΗ, ΧΡΟΝΟΣ ΙΣΧΥΟΣ, ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ κ.λπ

Το Εργόσημο

Διαδικασία έκδοσης – Τρόπος εφαρμογής – Προδιαγραφές – Υπαγόμενες εργασίες – Εξαργύρωση – Χρόνος ισχύος – Ημέρες ασφάλισης κ.λπ.

Βασ. Β. Γαμβρούδη, τ. Δ/ντή Υπ. Εργασίας

Νομοθεσία

Ν. 3863/10 αρθ. 24

Ν. 4144/13 αρθ. 74 (ΕΑΕΔ 2013 σελ. 461)

Ν. 4225/14 αρθ. 6

Υ.Α. 14913/11 (ΕΑΕΔ 2011 σελ. 958)

Υ.Α. 10034/4148/133/13

Εγκ. ΙΚΑ 68/11 (ΕΑΕΔ 2011 σελ. 962)

Εγκ. ΙΚΑ 11/13 (ΕΑΕΔ 2013 σελ. 365)

Εγκ. ΙΚΑ 43/13 (ΕΑΕΔ 2013 σελ. 872)

Εγκ. ΟΓΑ 9/11 (ΕΑΕΔ 2011 σελ. 966)

Γενικά

Με τα τελευταία νομοθετήματα έγινε επέκταση της κάλυψης εργοσήμου και σε άλλες κατηγορίες εργαζομένων. Θεωρείται σκόπιμο, ύστερα από αυτό, όπως γίνει μια κωδικοποίηση όλων όσων ισχύουν σήμερα σχετικά με το θέμα αυτό.

Το 2010 εισάγεται για πρώτη φορά ο θεσμός του εργοσήμου. Με το εργόσημο επέρχεται σημαντική αλλαγή στον τρόπο αμοιβής και ασφάλισης σε πρώτη φάση του κατ’ οίκον απασχολούμενου προσωπικού αλλά μεταγενέστερα και σε άλλες κατηγορίες εργαζομένων.

Το εργόσημο είναι ειδική πολύπτυχη επιταγή συγκεκριμένης αξίας στην οποία περιλαμβάνεται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Για την αμοιβή και παρακράτηση εισφορών των προσώπων που υπάγονται στη ρύθμιση του εργοσήμου τηρείται υποχρεωτικά η διαδικασία έκδοσης και εξαργύρωσης της ειδικής επιταγής του εργοσήμου.

Η έκδοση και εξαργύρωση του εργοσήμου αντικαθιστά, κατά τρόπο αποκλειστικό, την αποζημίωση των απασχολουμένων με οποιαδήποτε απευθείας δοσοληψία χρηματικής φύσης. Κατά την εξαργύρωση του εργοσήμου παρακρατείται μέρος της αναγραφόμενης αξίας έναντι ασφαλιστικών εισφορών και αποδίδεται στον ασφαλιστικό φορέα κάλυψης του απασχολουμένου (ΙΚΑ-ΟΓΑ).

Το εργόσημο αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη χρηματική αξία στην οποία περιλαμβάνονται το ποσό της αμοιβής του εργαζομένου και το ποσό της εισφοράς υπέρ του οικείου ασφαλιστικού φορέα. Είναι δηλαδή το μοναδικό μέσο δοσοληψίας εργοδότη και εργαζομένου για τις εργασίες που παρέχονται.

Στη φυσική του μορφή το εργόσημο φέρει συγκεκριμένα στοιχεία για τον εκδότη (εργοδότη), τον ασφαλιστικό φορέα, την ονομαστική αξία και την κράτηση υπέρ του ασφαλιστικού φορέα, το φορέα έκδοσης, την ημερομηνία έκδοσης και την ημερομηνία λήξης. Αποτυπώνεται επίσης μοναδικός αριθμός που χαρακτηρίζει μονοσήμαντα το συγκεκριμένο εργόσημο και εγγυάται τη γνησιότητα αυτού.

Κατά την έκδοση του εργοσήμου παράγονται δύο στελέχη. Το ένα από αυτά κρατείται και φυλάσσεται από τον εργοδότη ως αποδεικτικό πληρωμής, ενώ το δεύτερο αποδίδεται από τον εργοδότη στον απασχολούμενο ως μέσο εξαργύρωσης, αλλά και ως αποδεικτικό απασχόλησης.

Έκδοση και εξαργύρωση

Η έκδοση και εξαργύρωση του εργοσήμου γίνεται από τους συμβεβλημένους φορείς υπηρεσιών πληρωμής, οι οποίοι έχουν ακολουθήσει τις προδιαγραφές και έχουν προσαρμοσθεί με τις διαδικασίες που ορίζονται. Για το σκοπό αυτό οι συνεργαζόμενοι φορείς διασυνδέονται μηχανογραφικά με τη βάση δεδομένων ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ που τηρείται στην ΗΔΙΚΑ Α.Ε. Μπορούν να διατίθενται στον εργοδότη εκτός από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και από τις συνεργαζόμενες με αυτούς Τράπεζες, τα ΕΛΤΑ και τα ΚΕΠ. Ο εργοδότης απευθύνεται στο φορέα έκδοσης του εργοσήμου με τον ΑΜΚΑ του, δηλώνει τον αρμόδιο φορέα κοινωνικής ασφάλισης και το είδος της παρεχόμενης εργασίας και καταθέτει το ποσό του εργοσήμου το οποίο αντιστοιχεί στην αμοιβή του εργαζομένου συμπεριλαμβανομένων των ασφαλιστικών εισφορών.

Το εργόσημο εκδίδεται σε διπλότυπο, κατά το χρόνο αγοράς του, φέρει μοναδικό αλγοριθμικό αριθμό (δεκαδικό αριθμητικό σύστημα) που εξασφαλίζει τη γνησιότητά του και αποτελεί τίτλο αξίας από τη στιγμή της έκδοσής του. Το ένα αντίτυπο αφορά στον εργοδότη και το δεύτερο στον εργαζόμενο. Ο εργοδότης παραδίδει στον εργαζόμενο το εργόσημο (αντίτυπο για τον εργαζόμενο) αφού συμπληρώσει επί του αντιτύπου του τα στοιχεία του εργαζομένου (ΑΜΚΑ, ονομαστικά στοιχεία) και την ημερομηνία πληρωμής και ο εργαζόμενος υπογράφει επί του αντιτύπου για τον εργοδότη, επιβεβαιώνοντας την παραλαβή του εργοσήμου.

Το εργόσημο μεταβιβάζεται ονομαστικώς από τον εργοδότη στους εργαζόμενους ως καταβολή για την αμοιβή της εργασίας που παρασχέθηκε. Ο εργαζόμενος απευθύνεται για την εξαργύρωση, στον πιστωτικό φορέα έκδοσης του εργοσήμου ή και σε άλλο πιστωτικό φορέα που έχει τη δυνατότητα εξαργύρωσης αυτού με τον ΑΜΚΑ του, εντός του χρονικού διαστήματος ισχύος του εργοσήμου. Στη συνέχεια με βάση τον ΑΜΚΑ του εργαζομένου συνδέεται με το αρχείο του ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ και αφού επιβεβαιώσει τα στοιχεία του εργαζομένου, καταβάλλει στον εργαζόμενο το καθαρό πληρωτέο ποσό, αφού προηγουμένως έχουν παρακρατηθεί οι αναλογούσες εισφορές, οι οποίες πιστώνονται στο λογαριασμό του αρμοδίου φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Στο τέλος του έτους ο φορέας κοινωνικής ασφάλισης στέλνει ετήσια συμπληρωματική κατάσταση σε εργοδότη και εργαζόμενο.

Χρόνος ισχύος – Ακύρωση – Περιορισμοί

Ο χρόνος ισχύος του εργοσήμου ορίζεται στους τέσσερις (4) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής το εργόσημο δεν μπορεί να εξαργυρωθεί από τον εργαζόμενο.

Το ποσό του εργοσήμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πέντε (5) ευρώ.

Εργόσημο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη μπορεί να ακυρωθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσής του. Μετά τη λήξη ισχύος του το εργόσημο ακυρώνεται αυτομάτως από τον φορέα έκδοσης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη για πληρωμή ή να εξαργυρωθεί από τον εργαζόμενο. Στην περίπτωση αυτή η χρηματική αξία του εργοσήμου πιστώνεται από το φορέα έκδοσης στο φορέα κοινωνικής ασφάλισης που αναγράφεται στο εργόσημο.

Εργόσημο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη μπορεί να ακυρωθεί και να επιστραφεί το ποσό του στον εργοδότη μόνο και σε σημεία στα οποία είναι εφικτή η επιβεβαίωση της ταυτότητάς του. Η επιστροφή γίνεται αποκλειστικά από το φορέα έκδοσης εντός του προβλεπόμενου χρόνου ακύρωσης και υπό την προϋπόθεση ότι θα προσκομισθούν στο φορέα έκδοσης και τα δύο αντίτυπα-αποκόμματα του εργοσήμου.

Στην περίπτωση απώλειας ή καταστροφής εργόσημο που δεν έχει εξαργυρωθεί, μόνο ο εργοδότης έχει δικαίωμα να ζητήσει την επανέκδοση του εργοσήμου υποβάλλοντας σχετικό αίτημα στο φορέα έκδοσης καθώς και επίσημη δήλωση απώλειας. Το επανεκδοθέν εργόσημο θα είναι ταυτόσημο, όσον αφορά στον κωδικό αριθμό πληρωμής με το κατεστραμμένο-απολεσθέν, ενώ θα φέρει την ένδειξη “Εκδίδεται σε αντικατάσταση κατεστραμμένου/απολεσθέντος εργοσήμου”.

Ασφάλιση – Εισφορές

Σύμφωνα και με την πιο πάνω εγκύκλιο του ΙΚΑ αριθ. 43/11.7.13 οι κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζομένου των αμειβομένων με “εργόσημο” προσώπων υπολογίζονται σε ποσοστό 25% επί της αναγραφόμενης τιμής του εργοσήμου και εμπεριέχονται στην αναγραφόμενη τιμή του εργοσήμου.

Τα ποσοστά ασφαλιστικών εισφορών των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ είναι:

  • 14,45% για κλάδο σύνταξης
  • 4,65% για κλάδο ασθένειας σε είδος
  • 0,86% για κλάδο ασθένειας σε χρήμα
  • 4,32% για κλάδο επικουρικής ασφάλισης
  • 0,72% για κλάδο τ. ΟΕΚ – Εισφορά εργαζομένου

Μετά την ισχύ του ν. 4144/13 τα πρόσωπα για τα οποία έχουν καταβληθεί εισφορές με το “εργόσημο” δικαιώνονται τόσες ημέρες ασφάλισης, όσες προκύπτουν από τη διαίρεση του ποσού των ασφαλιστικών εισφορών που έχει παρακρατηθεί μέσω της εξαργύρωσης του “εργοσήμου” με το ποσό εισφορών που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του έτους 2011 σύμφωνα με την ΕΓΣΣΕ.

Οι ημέρες ασφάλισης που προκύπτουν, κατά τα ανωτέρω, δεν μπορούν να υπερβούν τις 25 ημέρες ασφάλισης ανά ημερολογιακό μήνα ή τις 300 ημέρες ασφάλισης ανά έτος. Οι ημέρες ασφάλισης ανάγονται στο μήνα εξαργύρωσης του εργοσήμου.

Ο τύπος που εφαρμόζεται για τον υπολογισμό των ημερών ασφάλισης είναι:

Ποσό ασφαλιστικών εισφορών: 11,63 = ημέρες ασφάλισης.

Ο συντελεστής 11,63 προκύπτει ως εξής: 33,57 ευρώ Χ 34,65 (ποσοστό ασφάλισης).

Παράδειγμα

Ημέρες ασφάλισης Φεβρουαρίου 2014

Ονομαστική αξία
εργοσήμου

Ποσοστό
Ασφάλισης

Ποσό Εισφορών
που κρατήθηκε

Ημέρες
Ασφάλισης

700 ευρώ

25%

175 ευρώ

175 : 11,63 = 15,04

 

 

 

Συνεπώς 15

ή

 

 

 

400 ευρώ

25%

100 ευρώ

100 : 11,63 = 8,59

 

 

 

Συνεπώς 9 ΗΑ

Ανάλογα με το δεκαδικό του ημίσεως γίνεται στρογγυλοποίηση προς τα κάτω ή προς τα πάνω.

Για ό,τι αφορά τον ΟΓΑ για τους εργάτες γης οι ημέρες εργασίας αυτών υπολογίζονται ανά έτος με βάση τις αμοιβές τους, για τις οποίες έχουν λάβει εργόσημο και προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των καταβληθεισών εντός του έτους αμοιβών, διά του ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του προηγουμένου έτους. Θεωρούνται ως πραγματοποιηθείσες κατά το μήνα εξόφλησης των εργοσήμων.

Οι απασχολούμενοι που έχουν πραγματοποιήσει 150 ημέρες εργασίας και άνω κατ’ έτος, όπως υπολογίστηκαν πιο πάνω, ασφαλίζονται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος. Για τους εργαζομένους που έχουν πραγματοποιήσει λιγότερες των 150 ημέρες εργασίας ο χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται σε μήνες, οι οποίοι προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των ημερών εργασίας διά του 25. Υπόλοιπο ημερών εργασίας άνω του 12, ανά έτος, λογίζεται ως μήνας. Ημέρες εργασίας άνω των 300 κατ’ έτος δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν μεταφέρονται σε άλλο έτος.

Οι εργάτες γης ασφαλίζονται στον ΟΓΑ ανεξαρτήτως των ημερών εργασίας τους ανά έτος. Ασφαλίζονται δηλαδή ακόμη και αν απασχολούνται περιστασιακά.

Οι διατάξεις του εργοσήμου δεν έχουν εφαρμογή στα πρόσωπα που ασφαλίζονται στον ΟΓΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3232/04 (απασχόληση σε ΑΕ – ΕΠΕ – βουστάσια, πτηνοτροφεία κ.λπ.).

Υπαγόμενες εργασίες

Μετά τον επαναπροσδιορισμό των ειδικοτήτων με τα τελευταία νομοθετήματα η καταβολή της αμοιβής με το εργόσημο γίνεται για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων και μάλιστα εργαζομένων περιστασιακά. Αυτές είναι:

Α. Το κατ’ οίκον του εργοδότη απασχολούμενο προσωπικό που παρέχει εξαρτημένη εργασία ή υπηρεσίες φροντίδας, αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα, είτε προς έναν είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την ίδια μισθολογική περίοδο που καλύπτεται από την ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Ενδεικτικά υπάγονται οι εξής εργασίες ή υπηρεσίες:

α) οι υπηρεσίες οικογενειακής βοηθητικής φροντίδας (ενδεικτικά: οικιακοί βοηθοί για οικιακή καθαριότητα, οδηγοί κ.λπ.)

β) οι κηπουρικές εργασίες

γ) η φύλαξη και μεταφορά παιδιών, νηπίων και βρεφών

δ) η υποστήριξη με την παροχή κάθε μορφής βοήθειας και φροντίδας σε ηλικιωμένα άτομα και σε άτομα με ειδικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένης και της διευκόλυνσης των ατόμων αυτών για συμμετοχή τους σε πολιτιστικές, θρησκευτικές, ψυχαγωγικές και κοινωνικές δραστηριότητες

ε) οι υπηρεσίες που παρέχονται σε προγράμματα αποκατάστασης ατόμων σε ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή σε στέγες υποστηριζόμενης διαβίωσης ατόμων με αναπηρία, που χαρακτηρίζονται από νοητική στέρηση (ΣΥΔ)

στ) η περιποίηση ή νοσηλευτική φροντίδα αρρώστων ή κατάκοιτων ατόμων και η βοήθεια σε άτομα με προβλήματα κινητικότητας (φυσικοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, συνοδεία εκτός οικίας)

ζ) οι μεμονωμένες μικροεπισκευαστικές εργασίες που δεν συνιστούν οικοδομικές εργασίες

η) η παράδοση ιδιαίτερων μαθημάτων

θ) οι αισθητικές φροντίδες (κομμωτική, περιποίηση προσώπου και σώματος)

Β. Προσωπικό που παρέχει υπηρεσίες καθαρισμού και κηπουρικής κοινοχρήστων χώρων πολυκατοικιών, αμειβόμενο με την ώρα ή την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα, είτε προς έναν είτε προς περισσότερους του ενός εργοδότες, για την ίδια μισθολογική περίοδο που καλύπτεται από την ασφάλιση του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, μη παρέχον την υπηρεσία αυτή ως υπαλληλικό προσωπικό εταιρείας ή ως μέλος εταιρείας.

Γ. Οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του ΟΓΑ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 27 του ν. 2639/88.

Δ. αα) Οι διανομείς διαφημιστικών εντύπων με το σύστημα της διανομής με ή χωρίς διεύθυνση αποδέκτη

ββ) οι απασχολούμενοι στην προώθηση προϊόντων προσώπου και σώματος για λογαριασμό μιας ή περισσοτέρων επιχειρήσεων κατ’ οίκον ή σε άλλο χώρο

γγ) οι απασχολούμενοι στην προώθηση καταναλωτικών προϊόντων σε πολυκαταστήματα, καταστήματα τροφίμων και υπεραγορές (super market)

δδ) το απασχολούμενο προσωπικό από ΠΑΕ, ΚΑΕ και λοιπά νομικά πρόσωπα επαγγελματικού και ερασιτεχνικού αθλητισμού κερδοσκοπικά ή μη, αποκλειστικά και μόνο κατά τη διεξαγωγή αθλητικών αγώνων στα γήπεδα παντός είδους αθλητικών αγώνων, αμειβόμενο με την ώρα, την ημέρα, σε τακτά ή μη χρονικά διαστήματα.

 

Δείτε ακόμα

1η Μαΐου 2021 ημέρα Σάββατο

1η Μαΐου 2021 ημέρα Σάββατο Αφού η ημέρα της 1ης Μαΐου κηρύχθηκε ως υποχρεωτική αργία …

25η Μαρτίου 2021 – ημέρα Πέμπτη

25η Μαρτίου 2021 – ημέρα Πέμπτη Οπως προβλέπει το άρθρο 2 του ν.δ. 3755/1957, μετά …